Kur stresi zgjat për një kohë të gjatë shtohet rreziku i një sërë problemesh shëndetësore, përfshirë zhvillimin e sëmundjeve të rënda – shikoni se çfarë është në rrezik dhe si të mbroheni.
Shumica prej nesh përballen çdo ditë me stresin, i cili ndonjëherë mund të veprojë si stimulues, saqë na “nxjerrë” në zgjidhjen e problemeve dhe tejkalimin e sfidave, por nëse zgjat shumë, pa pushim dhe relaksim, stresi mund të çojë në një seri të problemeve në trup.
Një situatë stresuese e detyron trupin të prodhojë sasi më të larta të kortizolit, adrenalinës dhe noradrenalinës, të cilat stimulojnë një ritëm më të lartë të zemrës, rritje të gatishmërisë së muskujve, djersitje dhe vigjilencë më të madhe, por me kalimin e kohës mund të çojnë në dhimbje koke dhe probleme stomaku, nervozizëm, rritje të sheqerit në gjak, probleme me lëkurën, astmën, artritin, depresionin, deri në ankth dhe presion të lartë të gjakut.
Rritja e rrezikut të sëmundjes
Shkaqe të tjera të sëmundjeve të zemrës lidhen edhe me stresin – për shkak të tensionit të vazhdueshëm, njerëzit hanë shumë kripë dhe sheqer, gjë që rrit më tej rrezikun e sulmit në zemër dhe goditjes në tru. Si një reagim ndaj stresit, imuniteti dobësohet, gjë që shkakton ftohje afatgjatë dhe shpesh herpes.
Disa lloje të kancerit, si dhe disa sëmundje autoimune (p.sh., artriti reumatoid dhe skleroza e shumëfishtë) janë të lidhura me stresin. Ndryshe nga sa besohet, apo cigaret nuk lehtësojnë situatat stresuese, por mbajnë trupin përgjithmonë në një gjendje stresuese dhe në këtë mënyrë shkaktojnë edhe më shumë probleme.
Rreth 43 për qind e të rriturve vuajnë nga disa pasoja të pafavorshme shëndetësore për shkak të stresit, dhe rreth 75 deri në 90 për qind e njerëzve që vijnë te mjekët e përgjithshëm për një ekzaminim shkojnë për sëmundje dhe sëmundje të lidhura me stresin, raporton portali shëndetësor webMD.
Një burim stresi
Kontrolloni nëse burimi i stresit është brenda jush apo nëse janë disa rrethana të jashtme. Nëse burimi i stresit është brenda jush, mendoni nëse mund të ndryshoni diçka në mënyrën se si mendoni ose silleni. Flisni me veten. Hiqni dorë nga mendimet negative dhe vazhdoni.
Mbani veten të qetë
Nuk ka rëndësi moti përveç nëse bie shi. Përqendrohuni në rrethinën tuaj: vini re pemët, qiellin, formën e reve në qiell, drejtimin e tyre.
Nëse është me diell, ‘thithni’ diellin dhe ndjeni rrezet që ju ngrohin, nëse bie shi, përqendrohuni në zhurmën e spërkatjes së ombrellës ose mushamasë, ndjeni pikat në duar dhe fytyrë. Thjesht, mbani veten të qetë.
Pesë metoda për të përballuar stresin
Janë pesë metoda që mund të përdorni për të luftuar stresin, thotë psikologu Frank Lawlis. Gjëja më e rëndësishme është ndalimi i mendimeve stresuese, gjë që ndihmohet nga teknikat e frymëmarrjes dhe vendimi për të refuzuar stresin që i keni imponuar vetes.
“Kaloni programin tuaj të përditshëm ose një situatë stresuese dhe pyesni veten se sa e rëndësishme është. Ka gjëra që mund t’i hedhim poshtë lehtësisht si të parëndësishme”, shpjegoi Lawlis.
Teknika e tretë është puna në të menduarit pozitiv dhe ngritja e energjisë. Një nga mënyrat për ta bërë këtë janë ushtrimet e rregullta, por edhe të paktën gjysmë ore pushim në ditë. Merrni kohë për të praktikuar një mënyrë të re të të menduarit dhe për të festuar kur arrini të luftoni kundër stresit.
Mbani në mend se të gjithë reagojnë ndaj stresit ndryshe dhe se jo të gjitha metodat do të funksionojnë njësoj për të gjithë. Për shembull, dikush relaksohet duke vrapuar, ndërsa për dikë shkakton akoma më shumë stres.
Ushtrime relaksimi
Stimuloni sistemin nervor me frymëmarrje të thellë. Mundohuni të merrni frymë nga diafragma dhe përdorni të dy vrimat e hundës. Imagjinoni që po thithni ajër “të mirë” ose “të pastër” dhe po nxirrni të gjitha helmet dhe mendimet e këqija nga trupi juaj. Vizualizoni nxjerrjen e erës së keqe të gojës.
Largohuni nga mendimet e këqija
Qëllimi i relaksimit progresiv i zhvilluar nga mjeku Edmund Jacobson është të mësojë të relaksojë gradualisht trupin. Filloni nga pëllëmbët, krahët, shpatullat, pjesa e pasme e qafës, qafa, fytyra, shpina, stomaku, këmbët dhe të pasmet. Në këtë mënyrë do ta “detyroni” trupin të qetësohet.
Ndikimi i stresit
Më poshtë është një listë e disa prej problemeve të shumta me të cilat një person mund të përballet nëse është vazhdimisht i ekspozuar ndaj stresit:
-dhimbje koke të shpeshta dhe shtrëngime ose dhimbje të nofullës
-kërcëllim dhe kërcëllimë dhëmbësh
-belbëzimi dhe pauzat në të folur
-dridhje e trupit, dridhje e buzëve, duarve
-dhimbje në qafë, shpinë dhe spazma të muskujve
-marramendje, dobësi, marramendje
-zhurma në vesh ose tinguj të tjerë që nuk ekzistojnë
-skuqje të shpeshta dhe djersitje të tepërt
-duar të ftohta ose pëllëmbët e djersitura
-tharje e gojës dhe probleme me gëlltitjen
-ftohjet e shpeshta, herpes dhe infeksione
-skuqje të shpeshta dhe kruajtje të pashpjegueshme
-sulme alergjike më të forta dhe më të shpeshta
-urth, dhimbje barku, vjellje
-fryrje dhe erë
Kur jeni nën stres, mendërisht ose fizikisht, trupi papritmas ridrejton energjinë kundër tij. Sekretohet adrenalina dhe kortizoli, të cilat e bëjnë zemrën të rrahë më shpejt, rrisin presionin e gjakut dhe rrisin nivelin e glukozës në gjak.
Muskujt dhe kockat
Kur jeni të tensionuar dhe të stresuar, muskujt në trupin tuaj shtrëngohen. Nëse tkurrja e muskujve zgjat për disa kohë, mund të shkaktojë dhimbje koke tensioni, migrenë dhe probleme të ndryshme muskulo-skeletore.
Sistemi i frymëmarrjes
Nën stres, njerëzit shpesh neglizhojnë frymëmarrjen e duhur dhe marrin frymë më të vështirë, më të shpejtë dhe më të cekët, zakonisht përmes pjesës së sipërme të mushkërive. Kjo mund të çojë në sulme paniku në disa njerëz.
Zemra dhe venat
Stresi akut ose momental rrit ritmin e zemrës dhe kontraktimet e muskujve të zemrës janë më të forta. Episodet e shpeshta të këtij stresi mund të shkaktojnë inflamacion në arteriet koronare, gjë që mund të çojë në një atak në zemër.
Gjëndra
Kur trupi është nën stres, truri dërgon sinjale nga hipotalamusi për të stimuluar sekretimin e kortizolit dhe adrenalinës, të quajtura shpesh hormone të stresit. Dhe kur ato lëshohen, mëlçia prodhon më shumë glukozë.
Sistemi tretës
Stresi ju bën të hani më shumë ose më pak se zakonisht. Nëse hani më shumë ose pini duhan më shumë mund të vuani nga urthi ose refluksi i acidit. Stresi i rëndë gjithashtu mund të shkaktojë të vjella.
