- Muaji Sefer ( Safer) është muaji i dytë në radhë nga muajt hixhri dhe vjen pas muajit Muharrem.
- Është quajtur me këtë emër ‘sefer’, ngase banorët e Mekes udhëtonin në këtë muaj dhe qyteti mbetej i zbrazur. Të tjerët thanë që emrin e ka marrë shkaku se banorët e Mekes i linin shtëpitë e tyre dhe niseshin për luftëra dhe udhëtime.
Për atë që e braktis vendin, i thuhet ‘safire el-meken (e la, e braktisi, iku nga vendi)’.[1]
- Në kohën paraislame, në muajin Sefer, arabët i vepronin dy veprime të shëmtuara:
Veprimi i parë: Keqpërdorimi i muajit duke e shtyrë më vonë ose më herët, Seferin e vendosnin në vend të muajit Muharrem. Allahu për ta thotë: “Vërtet, muaji shtesë është vetëm shtesë në mosbesim. Për shkak të tij jobesimtarët shkojnë në humbje: një vit e quajnë të lejueshëm e vitin tjetër të ndaluar, për të plotësuar numrin e muajve që i ka ndaluar Allahu. Kështu, ata lejojnë atë që ka ndaluar Allahu.” (Et-Teube: 37)
Veprimi i dytë: E quanin muaj të pafat. Në mendjet e tyre muaji Sefer ishte ndjellakeq. Islami e prishi dhe e mohoi këtë besim.
- Nuk lejohet që për ditët dhe për netët e Seferit të mendohet se janë ndjellakeqe dhe ogurzeza. Kjo është nga veprat e injorancës para Islamit, të cilën Islami e mohoi si vepër dhe bindje.
Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, me një hadith thotë: “Nuk ka epidemi, as ogur, as besëtytni me Hamete (i ngjashëm me bufin), e as besëtytni në Sefer.”[2]
“Nuk ka epidemi”; e mohon besimin e popujve të periudhës së injorancës, të cilët mendonin se sëmundja vetvetiu përhapet dhe transferohet te të tjerët, dhe jo që kjo ndodh me përcaktimin dhe vullnetin e Allahut.
“as ogur”; pesimizëm ose shenjë që mendohet se paralajmëron diçka të keqe.
“as besëtytni me Hamete”, është zog i cili fluturon natën, ata e merrnin si shenjë që paralajmëron diçka të keqe. Të tjerët thanë: në kohën para Islamit, besonin se i vdekuri kur të vdesë, shpirti ose eshtrat e tij bëhen zog që fluturojnë.
- Fjala e Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, “as besëtytni në Sefer” nënkupton besëtytni në muajin Sefer. Në kohën e injorancës arabët e quanin si muaj të pafat ose shenjë që aludon për diçka të keqe, por Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e mohoi këtë bindje. Qëllimi është se e mohoi që ky muaj të jetë ndjellakeq ose që në të ka diçka të keqe, por është muaj sikurse muajt dhe kohët e tjera, ku në to është e përcaktuar edhe e mira edhe e keqja.[3]
- Pesimizmi për martesë ose për udhëtim ose për punë në muajin Sefer, si dhe braktisja e punës dhe e gjërave personale në të, janë nga oguri që ndalohet. Po ashtu manifestimi, shpërndarja e ëmbëlsirave dhe e ushqimeve pasi të përfundojë muaji, me besim se muaji që kaloi është ndjellakeq dhe sjell diçka të keqe, është nga oguri që ndalohet.
- Muaji Sefer është si muajt e tjerë të Allahut, nuk është muaj i mirësisë dhe as muaj i së keqes, por është nga ditët e Allahut që ndodh e mira dhe e keqja në to, si në ditët dhe muajt e tjerë. Kohët nuk kanë ndikim dhe nuk mund të ndërhyjnë në përcaktimin e Allahut. Të gjitha çështjet janë në dorën e Allahut dhe nuk mund të ndodhë, përveç asaj që e ka caktuar Allahu, ashtu siç i Lartmadhëruari thotë: “Thuaj: “Do të na godasë vetëm ajo që na ka caktuar Allahu; Ai është Mbrojtësi ynë dhe vetëm tek Allahu le të mbështeten besimtarët!” (Et-Teube: 51)
- Ibën Rexhebi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Ta veçosh pesimizmin me ndonjë kohë të caktuar, me muajin Sefer ose me ndonjë muaj tjetër, kjo nuk është e vërtetë. Të gjitha kohët janë krijesa të Allahut dhe në to ndodhin veprat e bijve të Ademit.
Çdo kohë që besimtari e përdor në ibadetin e Allahut është kohë e begatë për të dhe çdo kohë që robi e përdor për t’i bërë mëkat Allahut, është fatkeqësi për të. Mëkati ndaj Allahut në realitet është fatkeqësi.
Prandaj, nuk thuhet për një kohë të veçantë se është e pafat, por ka gjynahe dhe mëkate, ato e sjellin zemërimin e Allahut. Kur të zemërohet Allahu me robin, kjo atë e bën fatkeq në dynja dhe ahiret, sikurse kur të jetë i kënaqur Allahu me të, kjo e bën të lumtur në dynja dhe ahiret.”[4]
- Oguri dhe ndjellakeqja janë nga shirku (idhujtaria), që e mohojnë realitetin e teuhidit (njësimit të Allahut) dhe përsosurinë e tij. Me një hadith ceket: “Et-Tijeretu (oguri) është shirk (idhujtari), et-tijeretu (oguri) është shirk (idhujtari)…” Këtë Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e përsëriti tri herë.[5]
Është idhujtari për shkak se ai që e ka këtë besim mendon se oguri i sjell atij dobi ose e largon të keqen nga ai, e kjo është shirk (idhujtari).
Kush mendon se ka ogur në diçka që e sheh ose që e dëgjon “ai nuk llogaritet idhujtar dhe ky veprim i tij nuk e nxjerr nga feja, por ai ka rënë në shirk në aspektin e mbështetjes së tij në këtë shkak, që Allahu realisht nuk e ka caktuar që të jetë shkak. E kjo atij ia dobëson mbështetjen në Allahun dhe ia ligështon vullnetin, prandaj edhe nga ky aspekt llogaritet shirk (i vogël).
Rregulli është: Kush i mbështetet një shkaku që Allahu nuk e ka caktuar që të jetë shkak, ai bën shirk të vogël (i cili nuk e nxjerr njeriun nga Islami).
Ky lloj është një nga llojet e shirkut (bërjes ortak Allahut), qoftë në ligjërim, nëse shkaku është sheriatik, apo qoftë në përcaktim, nëse shkaku është kozmik.
Kurse kur njeriu mendon që oguri vetvetiu ndikon, pa lejen dhe vullnetin e Allahun, ky është shirk i madh, i cili e nxjerr njeriun nga feja, sepse Allahut i përshkruan ortak në krijim dhe shpikje.”[6]
- Nga argumentet që e kundërshtojnë besimin e ogurit me muajin Sefer janë betejat dhe çlirimet e mëdha që kanë ndodhur në këtë muaj. Ndër to:
– Dalja e Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, si emigrues prej Mekes në Medine ka qenë në muajin Sefer. Në Medine ka arritur në Rebiul Evel. (Disa të tjerë thonë që ka dalë si emigrues për në Medine në muajin Rebiul Evel).
– Beteja El-Ebva ka ndodhur në vitin e dytë hixhri, në muajin Sefer, dhe kjo është beteja e parë në Islam.
– Çlirimi i Hajberit ndodhi në vitin e shtatë hixhri në muajin Sefer. Disa të tjerë thanë që ka ndodhur në muajin Xhumada El-Ula.
– Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e dërgoi Usame ibën Zejd, si udhëheqës i ushtrisë së myslimanëve kundër romakëve në vitin e 11-të hixhri, në fund të muajit Sefer, disa ditë para së të ndërronte jetë Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të.
– Çlirimi i kryeqytetit të Persisë, El-Medain, ishte në vitin 16 hixhri, në muajin Sefer. Çlirimi i tij ishte paralajmërim i rënies së Perandorisë Persiane.
- Dita e mërkurë e javës së fundit të muajit Sefer është sikurse ditët e tjera dhe nuk lejohet të veçohet me ibadet, dua ose dhikër, ashtu siç veprojnë disa njerëz. Ata besojnë se në këtë ditë zbret fatkeqësi e madhe që nuk e di askush përveç Allahut, dhe ai që jep sadaka ose falet, Allahu e ruan nga kjo fatkeqësi!
Nga ibadetet që e preferojnë në këtë ditë është namazi vullnetar në kohën e duhasë (paradites) dhe nuk e falin, përveçse në këtë ditë me besim që kjo e largon fatkeqësinë e kësaj dite.
Ose e preferojnë shkrimin e disa ajeteve dhe vendosjen e tyre në enë, pastaj pirja e ujit prej enës dhe kërkimi i bereqetit prej saj për ta larguar sherrin.
E gjithë kjo është nga risitë që nuk ka bazë në fe, nga besëtytnitë e kota dhe pesimizmit të qortuar.[7]
- Bindja se muaji Sefer është muaj i mirësisë, fitores, suksesit dhe përkrahjes, kjo është risi tjetër karshi risisë së pesimizmit. Muaji Sefer nuk është muaj i së mirës dhe as i sherrit.
- Disa njerëz kur e përfundojnë ndonjë punë ose ndonjë punim shkencor e shkruajnë se përfundoi në muajin ‘seferu el-hajr – seferi i mirë’; p.sh. e shkruajnë përfundoi punimi me datën 25 të muajit Sefer të mirë. Kjo bën pjesë në mjekimin e risisë me risi dhe injorancës me injorancë; muaji Sefer nuk është muaj i së mirës dhe as i sherrit.
Disa thonë që shprehja ‘sefer el-hajr’ thuhet nga aspekti i optimizmit dhe për ta kundërshtuar në vete bindjen për pesimizmin me muajin Sefer. Kjo e tëra është nga injoranca dhe besimi i kotë.
Disa njerëz kur e dëgjonin hutin duke kënduar thoshin ‘hajren inshallah – qoftë e mirë, nëse Allahu do’, e të parët tanë të mirë i qortonin ata dhe e ndalonin këtë. Në këtë rast nuk thuhet as ‘hajren’ dhe as ‘sherren’, sepse huti këndon sikurse zogjtë e tjerë.[8]
- Çdo hadith, që në të përmenden ndodhi që do të ndodhin në të ardhmen me datë të caktuar, në Sefer ose në muaj tjetër, është hadith i shpikur për Pejgamberin e Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, këtë e vërtetoi Ibën El-Kajimi, Allahu e mëshiroftë.[9]
- Prandaj kujdes dy herë që kjo çështje të merret me lehtësi dhe të përhapen hadithe nëpër rrjete sociale dhe faqe interneti para se të vërtetohet saktësia e tyre.
Profeti, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, thotë: “Kush gënjen qëllimisht për mua (trillon fjalë të pathëna), le ta përgatisë vendin e tij në zjarr.”[10]
Me një hadith tjetër: “Mjafton të llogaritet gënjeshtër për njeriun, nëse flet me çdo gjë që e dëgjon.”[11]
E lusim Allahun të na japë mbarësi në atë që Ai e do dhe Atë e kënaq dhe të na largojë nga risitë në fe.
Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve.
Dr. Muahamed El-Munexhid
Nga arabishtja: Irfan JAHIU
Pjesë nga libri: “Sezonet e adhurimit”
[1] Shih: Lisanul Arab (4/462), Tefsir Ibën Kethir (4/146).
[2] Buhariu (5707), Muslimi (2220).
[3] Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq.74), El-Kaul El-Mufid, Ibën Uthejmin (1/564).
[4] Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq.75).
[5] Ebu Davudi (3910), Ibën Maxhe (3538), hadithin e saktësoi shejh Albani.
[6] El-Kaul El-Mufid, Ibën Uthejmin (1/575).
[7] Shih: Fetava El-Lexhnetu Ed-Daime (2/496), Es-Sunenu ue El-Mubtediat, Esh-Shukejrij (fq. 137).
[8] Shih: Fetava, Ibën Uthejmin (2/114), El-Kaulu El-Mufid (1/567), Muaxhem El-Menahij El-Lefdhije, Shejh Bekër ibën Abdullah Ebu Zejd, Allahu e mëshiroftë, (fq.331).
[9] El-Minar El-Munif (fq. 63).
[10] Buhariu (110), Muslimi (3).
[11] Muslimi (6).