Si funksionon procedura e fetvasë dhe rasti i Namazgjasë?
Fetvaja është një verdikt fetar që dijetarët apo hoxhallarët e japin në emër të fesë së Zotit, nisur nga dija që ata kanë nga kjo fe. Natyrisht që fetvaja jepet vetëm nga njerëzit e përgatitur dhe ka vlerë udhëzuese dhe morale për besimtarët. Fetvaja është një proces pyetje-përgjigje ku i interesuari kërkon sqarime sesi duhet të veproj apo cili është gjykimi për problemin ose çështjen që ai pyet, p.sh, për abdesin, namazin, zekatin etj. Fetvaja individuale bazohet në informacionin e dhënë nga vetë i interesuari, atij ose atyre që japin fetva nuk i lejohet të paragjykojnë nëse ai që e kërkon fetvanë e jep të saktë informacionin e nevojshëm për të gjykuar për të apo jo. Por, kjo nuk do të thotë se ai apo ata që japin fetva të mos jenë dyshues, nëse ka elementë që të bëjnë të dyshosh, dhe të kërkojnë më shumë informacion apo edhe të rezervohen në dhënien e fetvasë, kur mendojnë se ka elementë paqartësie. Gjithsesi, për çështje që janë individuale dhe nuk përfshihen persona të tjerë, fetvaja jepet në bazë të asaj që thotë i interesuari, i cili mban edhe përgjegjësinë para Zotit, nëse ka gënjyer ose është treguar i pasaktë. Fetvaja e bazuar në të dhëna të gabuara nuk e bën atë që ke Allahu është haram, hallall dhe as e kundërta, e gjithë përgjegjësia para Zotit në këtë rast bie mbi personin e interesuar, nëse ai apo ata që kanë dhënë fetvanë kanë bërë më të mirën e mundshme duke plotësuar çdo kriter që kërkon fetvaja. Në rastet kur kemi të bëjmë me konflikte ndërmjet palëve, si në rastin e tokës ku kërkohet të ndërtohet xhamia e Namazgjasë, kërkohet gjykim, apo arbitrazh, pra kërkohet pjesëmarrje nga të gjitha palëve në konflikt, të cilat duhet të bihen dakord të pranojnë këtë gjykim apo akt arbitrazhi të dhënë nga dijetari, hoxha apo një grup i tillë njerëzish të ditur fetar. Kështu që ankesat dhe kërkesat që LHSH apo hoxhallarët të dalin me një qëndrim konkret për çështjen konkrete të tokës ku do të bëhet xhamia, nuk janë objektive. Për rastin konkret ne nuk na është kërkuar nga askush të bëjmë gjykim apo arbitrazh dhe rasti konkret është rast konflikti, siç e përmenda, dhe kërkon gjykim mes palëve. Pra çështja është se për të dhënë fetva ose më saktë gjykim, për rastin konkret, në mënyrë specifike, duhet gjykuar me objektivitet dhe për këtë duhet informacion i detajuar nga të gjitha palët dhe provat përkatëse, sepse çështja është shumë e ndjeshme dhe delikate, ndaj nuk mund të jepet një fetva specifike për këtë rast ekskluziv nëse nuk disponohet çdo e dhënë. Askush nuk na e ka kërkuar këtë gjë dhe nuk na ka vënë në dispozicion informacionet e detajuara për të. Përderisa palët i janë drejtuar negociatave mes tyre dhe më pas gjyqit të shtetit shqiptar, atëherë i vetmi detyrim moral që ne kishim ishte të jepnin në parim se si qëndron fetarisht çështja e shpronësimit dhe këtë e bëmë duke publikuar që më 13 tetor të këtij viti një fetva në parim dhe të përgjithshme, të Akademisë më të madhe të Fikhut Islam në botë, e cila sqaronte në parim sesi kryhet shpronësimi i pronës private, për interes publik, sipas kritereve fetare. Nëse në rastin konkret nuk janë zbatuar kriteret e përmendura në këtë fetva, atëherë kemi të bëjmë me shkelje, nëse jo, jo. Gjithçka pra varet sesi qëndron realiteti për të cilin pak jemi të informuar dhe nuk dimë përtej asaj që thuhet në media dhe në rrjete sociale.
Justinian Topulli-Kryetarë i LHSH-es